ارزیابی مناطق شکارممنوع به منظور ارتقا به مناطق حفاظت‏ شده (مطالعۀ موردی منطقۀ شکارممنوع ـ سفیدکوه آرِسک شهرستان دامغان)

با توجه به روند پرشتاب تخریب منابع طبیعی و تهدید تنوع زیستی، یکی از چالش‏ها در زمینۀ حفاظت از منابع، بررسی وضعیت مناطق تحت حفاظت و لزوم ارتقای درجۀ حفاظتی این گونه مناطق است. هدف از پژوهش حاضر که در منطقۀ شکار ممنوع سفیدکوه آرِسک در دامغان صورت پذیرفته است، بررسی امکان ارتقای سطح حفاظتی «منطقۀ شکارممنوع» به «منطقۀ حفاظت‏شده» است. در این پژوهش به جای استفاده از روش‏های معمول در بررسی وضعیت مناطق برای تعیین درجۀ حفاظتی، سعی شده است با یک رویکرد سیستمی به شناسایی وضعیت منطقه پرداخته و امکان ارتقای آن محک زده شود. به همین منظور در گام اول ترکیبی از معیارهای روش ارزش‏گذاری «کارولوس‏ربور و بلانکو و ماریو‏گابالدون» و «سایمرگولز» استفاده شد و با کمک روش دلفی میزان اهمیت هر یک از معیارها نسبت به هدف پژوهش تعیین شد. در این راستا از «آزمون یک‏ طرفۀ کای‏ ـ دو» برای تشریح بهتر نتایج اطلاعات پرسشنامه‏های دلفی کمک گرفته شد. در گام بعدی معیارهای نهایی شده در قالب پرسشنامه برای بررسی وضعیت منطقۀ مطالعه شده به خبرگان محلی ارسال شد. نتایج حاصل از بررسی وضعیت معیارها در منطقه، امتیاز نهایی منطقۀ مطالعه شده را مشخص کرد. به منظور بررسی جایگاه ارزیابی یادشده، سناریوهایی به وسیلۀ پژوهشگر مطرح شد تا بر این اساس نزدیک‏ترین سناریو را با امتیاز ارزیابی منطقه مشخص کند که از آزمون t با دو نمونه استفاده شد. نتایج آزمون یادشده بیانگر نزدیکی آن با امتیاز سناریوی وضعیت «مناسب» است. بنابراین، می‏توان گفت که وضعیت منطقه برای ارتقا به منطقۀ حفاظت شده مناسب است.